O biblioteci

Biblioteka „Vuk Karadžić“ je javna biblioteka i najstarija ustanova iz oblasti kulture u Prijepolju namenjena najširoj javnosti. Nalazi se u centru grada, u zgradi Doma kulture. U njenom sastavu je ogranak Mesna biblioteka „Stevan Tomović“ u Brodarevu i Mobilni informacioni i komunikacioni centar Infobus (MIKC Infobus).

Istorija

Prema do sada poznatim izvorima Biblioteka je, kao institucija koju ustanovljava državni organ, osnovana 1948. godine. Dok se u zvaničnim dokumentima prve decenije njenog postojanja navode različiti nazivi – Narodna knjižnica i čitaonica (1948),  Gradska čitaonica Prijepolje (1949), Gradska narodna knjižnica i čitaonica „Vuk Karadžić“ (1953), građani su je uglavnom nazivali jednostavno – Čitaonica.

Po osnivanju Biblioteka uglavnom počiva na volonterskom radu knjižničara iz redova gimnazijalaca, prosvetnih i kulturnih radnika koji primenjuju znanja stečena na bibliotekarskim kursevima. Prvog stalno zaposlenog radnika knjižnica je dobila 1954. godine. U relativno lošim uslovima i sa malim brojem knjiga Biblioteka je radila u nepodesnim i privremenim smeštajima – privatnim kućama i ugostiteljskim objektima. Trajniji smeštaj nalazi u kafani Jevta Raketića na Sarač potoku (danas Šah klub „Priko“), gde radi od 1953. do 1973. godine kad je preseljena u prizemlje stambene zgrade iza starog Bioskopa (danas Opštinska uprava – Odsek za društvenu brigu o deci).

Godine 1961. Opštinsko veće odredilo je Gradsku narodnu knjižnicu i čitaonicu „Vuk Karadžić“ za matičnu biblioteku za područje opštine Prijepolje. Iste godine Biblioteka je dobila prvog stručnog radnika. Šezdesetih i sedamdesetih godina sa promenljivim uspehom radi se na uspostavljanju matičnosti. Nastoji se da se u mesnim i školskim bibliotekama obuči kadar za vođenje stručnih bibliotečkih poslova. Zvanični naziv Matična biblioteka „Vuk Karadžić“ zadržao se sve do 2013. godine kada je on promenjen u Biblioteka „Vuk Karadžić“.

Sa preseljenjem u novoizgrađeni Dom revolucije (sada Dom kulture) 1981. godine i kadrovskim osnaživanjem u naredne dve decenije stekli su se bolji uslovi za afirmaciju biblioteke kao obrazovnog i kulturnog središta. U delatnosti biblioteke izdvajaju se raznovrsni kulturni, obrazovni i informativni programi – predavanja, izložbe, književne večeri, konkursi, takmičenja, naučni i stručni programi. Pokrenuta je i izdavačka delatnost. Prate se u primenjuju savremena dostignuća na polju bibliotečke delatnosti.
Sredinom devedesetih Biblioteka među prvima u Srbiji uvodi automatizovano poslovanje i elektronski katolog BIBLIO u svoju praksu.

Od 2000. godine do danas biblioteka se snažnije modernizuje – prostor je funkcionalno dograđen, ulažu se značajnija sredstva za kupovinu knjiga, opremu, uvode se nove informacione tehnologije. Istovremeno, proširuje svoje područje delovanja na prigradska i seoska naselja zahvaljujući savremenom Mobilnom informacionom i komunikacionom centru Infobus (MIKC Infobus) koji počinje sa radom 2003. godine. Od 2010. godine, otvoren je stacionarni punkt Infobusa sa čitaonicom pri Službi za psihijatrijske bolesti Opšte bolnice u Prijepolju koji raspolaže odabranim naslovima knjiga, a čitaonički prostor se uspešno koristi za različite oblike grupnog i socio-terapijskog rada sa pacijentima.

Biblioteka danas

Rad Biblioteke «Vuk Karadžić» organizovan je kroz Pozajmno odeljenje za odrasle korisnike, Odeljenje stručne knjige, Dečije odeljenje, Odeljenje zavičajnih fondova i periodike, Ogranak u Brodarevu i Mobilni informacioni i komunikacioni centar Infobus.

Fondovi

Fondovi biblioteke broje oko 122.000 jedinica građe.

Čitaocima su na raspolaganju naslovi klasične i savremene domaće i svetske književnosti, kao i književnosti za decu. Pored beletristike fondovi svih odeljenja sadrže stručnu i popularnu literaturu iz oblasti prirodnih, društvenih, primenjenih nauka i umetnosti, kao i bogatu referensnu zbirku.

Zbirka knjiga na stranim jezicima – uglavnom na engleskom i nemačkom – sadrži beletristiku, priručnike za učenje jezika, rečnike, gramatike, popularna izdanja iz društvenih nauka, enciklopedije.

Biblioteka raspolaže i bogatom zbirkom stripova novije izdavačke produkcije, zbirkom multimedijalnih izdanja, zbirkom igračaka, društvenih i edukativnih igara.

Popunjavanju knjižnog fonda poklanja se naročita pažnja u nabavnoj politici i on se redovno obogaćuje novim naslovima iz književnosti, stručnim monografijama, univerzitetskim udžbenicima, priručnicima, referensnim izdanjima i drugom građom. Biblioteka godišnje nabavlja oko 4.000 jedinica građe.

Kulturno-informativna, obrazovna i izdavačka delatnost

Programski sadržaji Biblioteke usmereni su na popularisanje knjige i čitanja kod najšire čitalačke publike, kao i na unapređenje znanja i veština iz različitih oblasti. Ogledaju se u organizovanju književnih manifestacija, tribina, razgovora, izložbi knjiga, radionica i kurseva. U tom pogledu Biblioteka uspešno sarađuje sa predškolskim institucijama, školama, izdavačkim kućama, brojnim udruženjima i pojedincima.

Kroz svoju izdavačku delatnost Biblioteka nastoji da promoviše zavičajne autore, podstakne istraživanja o lokalnoj kulturnoj baštini i istorijskom nasleđu i doprinese bogaćenju korpusa zavičajne literature.

Jedan od aspekata kulturne delatnosti je i afirmacija bibliotekarske profesije kroz organizovanje stručnih skupova i okruglih stolova.

Uspešan rad biblioteke potvrđen je brojnim priznanjima – 1984. godine proglašena je za najbolju biblioteku na području Međurepubličke zajednice; 1990. godine pripala joj je nagrada „Oslobođenje Prijepolja“; 2001. godine Zajednica biblioteka Srbije dodelila joj je najveće priznanje u oblasti bibliotekarstva, nagradu „Milorad Panić Surep“. Nosilac je plakete za veb prezentacije Biblioteke i Infobusa (2008) i nagrade za najbolju veb biblioteku u 2017. godini. Godine 2018, Opština Prijepolje dodelila joj je zahvalnicu za postignute rezultate u oblasti kulture.

Biblioteka “Vuk Karadžić” je punopravni član sistema COBISS.RS i aktivan član Bibliotekarskog društva Srbije, Podružnice Zlatiborskog okruga. Od 2016. godine deo je Akademske mreže Republike Srbije.